De Nederlandse samenleving is enorm divers. Hoe communiceer je zonder mensen uit te sluiten? 

Dit artikel is eerder gedeeld op deredactie.nl

De Nederlandse samenleving is enorm divers. Hoe communiceer je zonder mensen uit te sluiten? En wat is het effect van unconscious biases op communicatie? We bellen met inclusie-expert Madhu Mathoera.

Voor het interview hadden we het bij De Redactie over unconscious biases. Hebben wij vooroordelen waar we ons niet bewust van zijn en welke zijn dat dan?

‘Iedereen heeft ze, ik namelijk ook. Als je bijvoorbeeld kijkt naar je socialmediastream, dan zijn het vaak berichten van mensen die op jou lijken en dezelfde mening hebben. Je vriendengroep, achtergrond, het bedrijf waarvoor je werkt: het heeft allemaal invloed op de manier hoe je naar de wereld kijkt. Wanneer je teksten schrijft, neem je die vooroordelen mee. Je denkt dat de doelgroep er op een bepaalde manier uitziet en bepaalde kenmerken heeft, maar is dat wel zo?

95% van de keuzes die we maken en de besluiten die we nemen op een dag zijn onbewust. Dat kan niet anders, want we kunnen simpelweg niet bij elke keuze stilstaan. Houd je je hand te dicht bij het vuur, dan trek je deze snel weg. Je denkt niet eerst na of je het wel of niet moet doen. Die automatische patronen neem je mee in andere dingen: in besluiten, overleggen en hoe we met elkaar omgaan.’

Hoe kom ik erachter wat mijn onbewuste vooroordelen zijn?

‘Ik heb daar een aantal oefeningen voor, maar ik kijk vooral naar hoe je het kan verminderen. Terug naar het voorbeeld van social media. Op het moment dat je mensen gaat volgen die niet passen bij jouw mening of anders zijn dan jij, zie je verschillende aspecten. Buiten jouw stream, je vriendengroep, is de wereld veel groter.’

Waar gaat het volgens jou mis?

‘Ik ben getrouwd met een witte Nederlander. Ik zeg bewust wit omdat je al snel een beeld hebt bij een Nederlander. Donkerblond, blauwe ogen… Daar val ik dus niet in terwijl ik wel een Nederlander ben. Een ander voorbeeld. Sollicitanten met een buitenlandse achternaam, en universitaire achtergrond, belanden nog steeds op een andere stapel. Dit kan voortkomen uit het vooroordeel: deze personen spreken en schrijven vast geen goed Nederlands. Dus iemand voldoet aan een bepaald niveau en toch heb je een biases. Door mensen uit te sluiten laten we kansen liggen. Laatst had ik een luchtje gekocht in de winkel en kreeg ik daar een gratis proefmonster foundation bij. Standaard is dat bijna altijd nummer 1 huidskleur. Dat is de lichtste variant, maar mijn huidskleur is bruin. Een gemiste kans zeg ik.’

Hoe probeer je mensen positief te beïnvloeden?

‘Door veel trainingen te geven over unconscious biases en ik help organisaties diverser en inclusiever te maken. In mijn trainingen geef ik voorbeelden van onderzoeken en bedrijven waaruit inclusie blijkt, maar ik laat ook zien welke acties je kunt ondernemen om een diverse en inclusieve organisatie te creëren.’

In welke organisaties zie je duidelijk waar het wel goed gaat?

‘Verschillende organisaties. Diversiteit en inclusie is een thema dat al veel langer speelt. Nu zie je dat bedrijven er meer tijd en geld in steken. Wat het in versnelling heeft gebracht, is Black Lives Matter. Niet alleen in Amerika, maar over de hele wereld. Veel bedrijven en individuen plaatsten toen een zwart tegeltje op social media met de boodschap: Wij distantiëren ons hiervan. Daarna gebeurde er eigenlijk niet zoveel. Er was namelijk nog helemaal geen beleid over racisme, diversiteit of inclusie en hoe je omgaat met elkaar. Na Black Lives Matter zie je dat bedrijven én medewerkers er meer over zijn gaan nadenken en er wel iets mee willen gaan doen.’

Wat is een misvatting als het gaat over inclusief communiceren?

‘Veel mensen denken bij inclusief communiceren aan begrijpelijk schrijven (B1). Ik vind dat we verder moeten kijken naar hoe je mensen raakt zonder groepen uit te sluiten. Heb je het over beeld, dan kun je wel divers beeld kiezen maar het moet ook echt voelen. Stockbeelden kunnen lezers en potentiële klanten aantrekken, maar als je het verder niet in de organisatie zichtbaar maakt zijn ze zo weer weg. Er moet wel een lijn in zitten.’

Eigenlijk moet je er continue in je communicatie mee bezig zijn?

‘Klopt, en niet alleen naar buiten toe. Van de top tot de werkvloer kun je afspraken maken over alle externe én interne communicatie, zoals social media en de website, te communiceren in B1. Dit betekent ook dat de directie en managers vanuit hun voorbeeldrol inclusief gaan communiceren. Vaak zie je dit onvoldoende terug in interne beleidsstukken, hier valt nog winst in te behalen op het gebied van inclusief communiceren.’

Veel communicatieprofessionals werken met persona’s. Wat zou je hen mee willen geven?

‘Wanneer je een persona opstelt voor je organisatie is het de bedoeling dat je wel gaat toetsen of dat klopt. Vanuit het marketing en communicatie-aspect kun je bijvoorbeeld een klantpanel starten die meedenkt. Blijf vooral doorontwikkelen. Je haalt natuurlijk al veel data uit de achterkant of begin met A/B testen.’

———————-

Aan de slag met inclusief communiceren

Communicatie is een verbinder. In jouw tone of voice, de woorden die je kiest en de beelden die je selecteert, kunnen aannames en onbewuste vooroordelen verscholen gaan. Zodra jij je bewust bent hiervan, kan je ze vermijden in je teksten. Bijvoorbeeld door het gebruik van inclusieve taal, waarbij je rekening houdt met verschillende perspectieven en achtergronden. Ook is het belangrijk na te denken over welke boodschap je wil overbrengen en welke woorden en beelden daar het beste bij passen. Door bewust te schrijven, kan je ervoor zorgen dat jouw teksten voor iedereen toegankelijk en begrijpelijk zijn. 

Online cursus Inclusief communiceren

Tijdens de online cursus leer je hoe je bewust divers, inclusief, en gelijkwaardig kan communiceren. Je krijgt praktische handvatten om jouw communicatie inclusiever te maken, en leert een breed en divers publiek aan te spreken. 

In de online cursus leer je inclusiever te communiceren. Je vertaalt diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie door naar de communicatie. Hiernaast leer je meer over de onbewuste vooroordelen en aannames in communicatie. Door de verschillende oefeningen weet jij hoe je inclusiever kan communiceren. 

Wat kan je na de online cursus? 

• – Je weet wat diversiteit, gelijkwaardigheid en inclusie (DGI) is en kan dit ook uitleggen
• – Je kan DGI doorvertalen in jouw communicatie 
• – Je weet hoe aannames en onbewuste vooroordelen een negatief effect kunnen hebben op communicatie 
• – Je kan inclusief communiceren door doelgroepen in te sluiten
• – Je (h)erkent het effect van inclusieve communicatie.

Opzet cursus

In deze cursus leer je op een laagdrempelige manier inclusief te communiceren. Je leert belangrijke theorie maar gaat daarna ook zelf aan de slag. Je kan de cursus flexibel inplannen. Waar en wanneer het jou uitkomt. Dit betekent dat je de cursus op eigen tempo kan volgen en de kennis opnieuw kan bekijken. De online cursus is vanaf de aanschafdatum één jaar lang online beschikbaar.

De online cursus bestaat uit: 

• – 25+ videos
• – Ruim 90 minuten aan video’s
• – 6 opdrachten
• – Naslag
• — Inclusieve beeldbank
• — Onderzoeken inclusief communiceren
• — Diverse Taalboekjes
• — Inclusieve woordenlijst

Voor wie is deze cursus? 

• – contentspecialist / –marketeer / -medewerker 
• – communicatiedeskundigen 
• – (web)redacteuren
• – (online) marketeers
• – iedereen die geïnteresseerd is om inclusiever te schrijven

Bekijk hier de gehele online cursus inclusieve communicatie.